Η ευεργετική ισορροπία μεταξύ παιχνιδιού & δουλειάς!
Στις μέρες μας, δύσκολα βρίσκεται χρόνος για παιχνίδι. Ωστόσο, αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της ανάπτυξης των παιδιών και είναι σημαντικό, όσο γεμάτη και κουραστική κι αν είναι η καθημερινότητα όλων μας, να εξοικονομούμε χρόνο για επαφή και διασκέδαση μαζί τους...πως αλλιώς...παίζοντας!
Τα παιδιά είναι "φτιαγμένα" για να παίζουν. Το παιχνίδι τρέφει την περιέργεια, την φαντασία και την δημιουργικότητα του παιδιού, ικανότητες που θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με τους μυς του σώματος μας, που αν δεν τους εξασκείς, ατροφούν. Επιπλέον, το παιχνίδι, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού, παρέχει αναπτυξιακή εμπειρία μάθησης που δεν αποκομίζετε με άλλους τρόπους. Ωστόσο, στην εποχή που ζούμε το ξέγνοιαστο παιχνίδι τείνει να γίνει μια πολυτέλεια που λίγα παιδιά μπορούν να απολαύσουν. Κλεισμένα στους τέσσερις τοίχους των σχολείων, των διαμερισμάτων, των φροντιστηρίων, των αθλητικών εγκαταστάσεων και το κυνήγι των επιδόσεων και της διάκρισης, δεν έχουν πια χρόνο για παιχνίδι και ξεγνοιασιά. Οι υπολογιστές, οι ηλεκτρονικές κονσόλες και η τηλεόραση έρχονται να αμαυρώσουν ακόμα περισσότερο αυτήν την θλιβερή πραγματικότητα παιδιών που μεγαλώνουν μακριά από αλάνες και πάρκα.
Όταν ζητήθηκε από τον Sigmund Freud να περιγράψει τι απαρτίζει μια "γεμάτη και παραγωγική ζωή" αυτός είπε: "Αγάπη και Δουλειά". Παρόλο που η ίδια ερώτηση δεν τέθηκε ποτέ στον Jean Piaget, τον πατέρα της αναπτυξιακής ψυχολογίας, είναι σίγουρο ότι θα απαντούσε: "Παιχνίδι και Δουλειά". Συνδυάζοντας αυτές τις απαντήσεις, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως μια γεμάτη και παραγωγική ζωή είναι αυτή που περιλαμβάνει "Αγάπη, παιχνίδι και δουλειά". Οι τρεις αυτοί παράγοντες χρειάζεται να συνδυαστούν αρμονικά, έτσι ώστε να δώσουν ώθηση στην ανθρώπινη σκέψη και να οδηγήσουν τα παιδιά μας σε μια ευτυχισμένη και ισορροπημένη ζωή. Εύλογα ωστόσο προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: Πως μπορούν αυτοί οι τρεις παράγοντες να συνδυαστούν; Κι αν αποτύχουμε να τους εντάξουμε στην ζωή των παιδιών μας, ποιες θα είναι οι συνέπειες;
Η αγάπη είναι παρούσα - είναι και πρέπει να είναι εκεί σε ότι κάνουμε, νιώθουμε, σκεφτόμαστε, αποφασίζουμε, και ρισκάρουμε για το παιδί μας. Η αγάπη πρέπει να υπερβαίνει τις προσωπικές μας επιθυμίες και να εστιάζεται στα "θέλω" και στις δυνατότητες του κάθε παιδιού.
Η δουλειά δεν είναι τίποτα άλλο από την ομαλή προσαρμογή της συμπεριφοράς του παιδιού στις απαιτήσεις του φυσικού και του κοινωνικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο μεγαλώνει. Όταν ένα νήπιο μαθαίνει να τρώει με το πιρούνι είναι ένα δείγμα κοινωνικής προσαρμογής που όμως χρειάζεται αρκετή δουλειά, αγάπη από μέρους σας και προσπάθεια μέχρι να επιτευχθεί. Η χρήση της γλώσσας είναι ένα ακόμα εντυπωσιακό παράδειγμα κοινωνικής προσαρμογής. Στο νηπιαγωγείο, η "δουλειά' παίρνει την μορφή εκμάθησης κοινωνικών κανόνων αλλά και ανάπτυξης κινητικών δεξιοτήτων (να μάθει να γράφει, να κόβει, να ζωγραφίζει). Η πραγματική διαφορά μεταξύ δουλειάς και διασκέδασης έγκειται στο ότι δουλεύοντας προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους ενώ παίζοντας προσαρμόζουν τον κόσμο στα μέτρα της φαντασίας τους.
Το παιχνίδι δεν είναι απλά ένας τρόπος διασκέδασης. Αντιθέτως, είναι μια δημιουργική ενασχόληση που με μοναδικό και ευχάριστο τρόπο συντελεί στην απόκτηση γνώσης.
Τα οφέλη αυτού του τρίπτυχου (αγάπη, δουλειά και παιχνίδι) μπορούν να λειτουργήσουν και στο σπίτι. Κατά την διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής τους τα παιδιά ζουν στον δικό τους φανταστικό κόσμο. Οι ευκαιρίες που τους προσφέρουμε για παιχνίδι είναι στην ουσία ευκαιρίες μάθησης που απολαμβάνουν με χαρά και ενθουσιασμό ειδικά όταν συνδυάζονται με την παρουσιά, την υποστήριξη και την αγάπη μας.
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
Ίσως το πρώτο παράδειγμα αυθόρμητου παιχνιδιού είναι η "φλυαρία" των μωρών. Κανείς δεν τα διδάσκει πότε και πως να βγάζουν ήχους, το κάνουν αυθόρμητα. Σταδιακά, δημιουργούν όλους τους ήχους που τους χρειάζονται για να φτάσουν μια μέρα στο σημείο που οι γλωσσικές τους ικανότητες θα είναι πλήρως ανεπτυγμένες. Χωρίς αυτούς τους ήχους δηλαδή, δεν θα μάθαιναν ποτέ να μιλάνε ή θα το έκαναν με μεγάλη δυσκολία. Αυτό το απλό παράδειγμα της εκμάθησης της γλώσσας δείχνει με εντυπωσιακό τρόπο πως η ενσωμάτωση της αγάπης (η ανάγκη επικοινωνίας με τους γονείς), του παιχνιδιού (μωρουδίστικος λόγος σε υποτιθέμενες συνομιλίες) και της δουλειάς (μίμηση και εξάσκηση στο λόγο) μπορούν να συντελέσουν στην υγιή ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων του παιδιού.
ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ
Τα μωρά ενδιαφέρονται περισσότερο για αντικείμενα με έντονα χρώματα και υφές που διεγείρουν την περιέργεια τους και την διάθεση τους για εξερεύνηση. Η επιλογή των κατάλληλων παιχνιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική σ' αυτήν την ηλικία. Τα τρισδιάστατα παιχνίδια για παράδειγμα προσφέρουν περισσότερες μαθησιακές εμπειρίες απ' ότι τα μονοδιάστατα. Τα ξύλινα τουβλάκια είναι μια καλή επιλογή καθώς τα παιδιά μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν με διαφόρους τρόπους: τα μωρά εξερευνούν τα σχήματα τους ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά κάνουν κατασκευές. Τα κουρδιστά παιχνίδια ή αυτά με μπαταρίες μπορεί να φαίνονται ελκυστικά στην αρχή, συχνά όμως τα παιδιά χάνουν το ενδιαφέρον τους γι' αυτά ειδικά όταν δεν υπάρχει αλληλεπίδραση ή εναλλακτικά αποτελέσματα. Τα καλύτερα παιχνίδια για παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι όσα ενθαρρύνουν την δραστήρια αλληλεπίδραση και καλλιεργούν την περιέργεια, την συνεργασία και την φαντασία τους. Οι μαριονέτες, οι δαχτυλομπογιές, οι πλαστελίνες, οι κατασκευές με χαρτόνια και μαρκαδόρους, ο πηλός, τα αυτοκινητάκια, οι κούκλες, τα κουζινικά, μπορούν να δώσουν μεγάλη ώθηση στην φαντασία ενός παιδιού. Και μην ξεχνάτε πως "ουκ εν τω πολλώ το ευ": τα παιδιά μπερδεύονται με πάρα πολλά παιχνίδια ενώ αντίθετα, μπορούν να ασχοληθούν πολύ πιο ουσιαστικά με λίγα.
Τα βιβλία και τα παραμύθια είναι μια επίσης πολύ καλή επιλογή. Υποστηρίζουν την εκμάθηση της γλώσσας και ενθαρρύνουν την φαντασία του παιδιού. Αλλάζοντας τον τόνο της φωνής σας για κάθε διαφορετικό πρόσωπο, κάνετε την ιστορία πολύ πιο ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα συμβάλλετε στην ανάπτυξη ενός ιδιαίτερου δεσμού με το παιδί σας.
Επίσης τα παιχνίδια με κανόνες είναι μια συχνή επιλογή. Προσφέρουν μοναδικές κοινωνικές και αναπτυξιακές εμπειρίες.
Οι παιδικές ταινίες δίνουν έναυσμα για συζήτηση. Ήταν μια ωραία ιστορία; Ποιος χαρακτήρας σου άρεσε περισσότερο; Ήταν σωστή η συμπεριφορά του λαγού; Μπορείτε ακόμη να τους ζητήσετε να φανταστούν ένα διαφορετικό τέλος ή πλοκή της ιστορίας αυτής.
ΓΟΝΕΙΣ ΕΝ ΔΡΑΣΗ
Ως γονείς έχουμε την δυνατότητα της πρόσβασης τόσο στον αληθινό, όσο και στον φανταστικό κόσμο των παιδιών μας και κύριο μέλημα μας πρέπει να είναι η ενθάρρυνση τους στην εκτίμηση και απόλαυση και των δυο αυτών κόσμων. Οι παιδικές χαρές και οι παιδότοποι, το παιχνίδι με τους φίλους τους, τα παιχνίδια ρόλων και φαντασίας, τα επιτραπέζια, ενδυναμώνουν τις δεξιότητες τους και οξύνουν τις πνευματικές τους ικανότητες. Βρείτε την χρυσή τομή μεταξύ παιχνιδιού και δουλειάς (σχολείο, διάβασμα, επιδόσεις) και βάλτε και στα δύο όλη σας την αγάπη και την προσοχή. Έτσι μόνο θα καταφέρετε να μεγαλώσετε ευτυχισμένα και ισορροπημένα παιδιά. Κλείνοντας, είναι αξιοσημείωτη η τοποθέτηση του Jean Piaget για το παιχνίδι " όταν δίνουμε στα παιδιά χρόνο να ικανοποιούν το φυσικό ένστικτο του παιχνιδιού, διασφαλίζουμε την πλήρη ανάπτυξη της περιέργειας, της φαντασίας και της δημιουργικότητας τους".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου