19 Αυγ 2012

Επιλόχεια κατάθλιψη


Μεταγεννητική μελαγχολία ή αλλιώς, επιλόχεια κατάθλιψη. 
Τα γιατί και τα πώς της πιο διαδεδομένης μελαγχολίας μετά τον τοκετό. 


Παρόλο που σε κάποιους ίσως και να φαίνεται παράδοξο, η αλήθεια είναι πως το 60 με 80% των νέων μητέρων, αισθάνονται μελαγχολία και θλίψη μετά την γέννηση του παιδιού τους. Αυτό οφείλεται στο ότι, την ευτυχέστερη περίοδο της ζωής τους, συντελείται απότομη πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης (ορμόνες) στον οργανισμό τους, οι οποίες ευθύνονται και για τις απότομες μεταπτώσεις στην διάθεση τους.
Επιλόχεια κατάθλιψη δεν εμφανίζουν βέβαια όλες οι νέες μητέρες κι αυτό γιατί η ευαισθησία στις αυξομειώσεις των ορμονών διαφέρει από άτομο σε άτομο. Επιπλέον, η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί από την τρίτη κιόλας ημέρα μετά τον τοκετό αλλά και οποιαδήποτε στιγμή κατά την διάρκεια του πρώτου χρόνου.
Αρχικά, όταν μιλάμε για μεταγεννητική ή επιλόχεια κατάθλιψη, εννοούμε την μελαγχολία που παρουσιάζουν οι γυναίκες μετά τον τοκετό.
Τα βασικά συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης είναι η θλίψη, τα ‘αδικαιολόγητα’ κλάματα, το έντονο άγχος, η διαρκείς κυκλοθυμία, ο έντονος εκνευρισμός, η ευερεθιστικότητα, προβλήματα στον ύπνο και στο φαγητό, απροθυμία να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας ή με το μωρό μας καθώς και απώλεια μνήμης.

Ωστόσο, εκτός από τις αλλαγές των ορμονών, που όπως είπαμε παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, υπάρχουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες που πυροδοτούν την επιλόχεια κατάθλιψη…

Αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να συνοψιστούν στα ακόλουθα:

-Περιμένατε με ανυπομονησία την γέννηση του παιδιού σας και τώρα που το κρατάτε επιτέλους στην αγκαλιά σας αισθάνεστε μια απότομη πτώση. Και τώρα τι γίνεται που το μεγάλο πια γεγονός έχει συντελεστεί;

-Το μωρό σας μπορεί να μην μοιάζει καθόλου με εκείνον τον ξανθό άγγελο που ονειρευόσασταν, και αυτή η δυσαρμονία ανάμεσα στις προσδοκίες σας και την πραγματικότητα, σας δημιουργούν ενοχές. Αυτές είναι που με την σειρά τους,  πυροδοτούν την κατάθλιψη.

-Κάποιες φορές οι προσδοκίες σας για την γέννα (θα γεννήσω φυσιολογικά ένα υγιέστατο μωρό) δεν υλοποιούνται, με συνέπεια να αισθάνεστε απογοήτευση και ανεπάρκεια (οδηγήστε έτσι σε καταθλιπτικό συναίσθημα).

-Ο θηλασμός είναι για κάποιες γυναίκες μια πολύ δύσκολη και επώδυνη διαδικασία με συνέπεια να γεννά αμφιβολίες και ανασφάλεια για τις ικανότητες σας, ως μητέρα, να φροντίσετε το μωρό σας, για την επάρκεια σας να υλοποιήσετε την επιθυμίας σας να θηλάσετε για αρκεεεετό διάστημα, για την σημασία του θηλασμού στο δέσιμο με το μωρό σας κτλ.

-Η σχέση με τον σύντροφο σας δεν είναι πια η ίδια, και αυτό το γεγονός επιβαρύνει αρκετά την ψυχολογία σας. Χρειάζεται χρόνος για να προσαρμοστείτε και οι ‘τρεις’ στην νέα πραγματικότητα και να μάθετε να λειτουργείτε και ως ζευγάρι και ως γονείς.

-Ένας νέος ρόλος προστέθηκε στους ήδη υπάρχοντες. Τελικά τι απ’ όλα είστε; Μητέρα; Σύντροφος; Υπάλληλος; Ονειροπόλα; Τι είστε περισσότερο; Θα μπορέσετε να αποδώσετε επαρκώς σε όλους σας τους ρόλους; 

-Η εμφάνιση και το σώμα σας έχει αλλάξει, κάτι που δεν μπορείτε εύκολα να αποδεχθείτε και να αγκαλιάσετε. Μαύροι κύκλοι πλαισιώνουν τα μάτια σας και τα ρούχα σας ή είναι πολύ μεγάλα (εγκυμοσύνης) ή πολύ μικρά (αυτά που φορούσατε πριν την εγκυμοσύνη). Πως είμαι έτσι αναρωτιέστε; Θα αρέσω στον άντρα μου έτσι όπως έχω γίνει; Τι θα κάνω με την μεταγεννητική χαλάρωση;  Το στήθος μου κοντεύει να εκραγεί…θα επανέλθει ποτέ;

-Όλα όσα συνηθίζατε να κάνετε ανήκουν πια στο παρελθόν. Ο ανέμελος και ελεύθερος παλιός σας εαυτός δεν υπάρχει πια, και χρειάζεστε χρόνο για να προσαρμοστείτε. Αναρωτιέστε διαρκώς που είναι η παλιά σας ζωή, πόσο θα αντέξετε χωρίς ύπνο, διασκέδαση και ηρεμία…. Χωρίς καφεδάκι με την κολλητή σας ανελλιπώς κάθε Σάββατο μεσημέρι, χωρίς τα τηλεφωνήματα και τις συζητήσεις σε καθημερινή βάση με τις φίλες σας, χωρίς τα σαββατιάτικα ταβερνάκια και μπαράκια, χωρίς τα διήμερα και τις ‘ξένοιαστες’ καλοκαιρινές διακοπές, χωρίς τα κυριακάτικα πρωινά με καφέ και εφημερίδα, χωρίς τις στιγμές που δεν αντέχεις να κάνεις οτιδήποτε και δεν χρειάζεται να κάνεις οτιδήποτε!

-Η κούραση και η μονοτονία της καθημερινότητας, συντελούν στο αίσθημα ανεπάρκειας και αδυναμίας να αντεπεξέλθετε, χωρίς παράπονα και γκρίνιες, στις απαιτήσεις της νέας σας ζωής.

-Στιγμές αυτό-αμφισβήτησης υπάρχουν πολλές – είμαι καλή μητέρα; Φροντίζω επαρκώς το μωρό μου; θα τα βγάλω πέρα με όλα όσα πρέπει να καταπιάνομαι κατά την διάρκεια της ημέρας; Κάνω σωστά ‘αυτό’ ή ‘εκείνο’;

-Από πρωταγωνίστρια είστε πια κομπάρσος. Όλοι ασχολούνται με το μωρό, οι επισκέψεις επικεντρώνονται στο μωρό, τα τηλέφωνα χτυπάνε για το μωρό, οι ανησυχίες και το ενδιαφέρον εστιάζονται βέβαια στο μωρό…κι εσείς απλά αναπολείτε το διάστημα της εγκυμοσύνης που όλος ο κόσμος περιστρεφόταν γύρω από ‘εσάς’!


Αντιμετωπίζοντας την επιλόχεια κατάθλιψη:

Οι ‘επίμονες μελαγχολίες’ μετά τον τοκετό ευτυχώς, σύμφωνα με έρευνες, δεν διαρκούν πολύ. Το καλύτερο φάρμακο θεωρείτε η αποδοχή των συναισθημάτων σας ως φυσιολογικά, η συμπαράσταση τρίτων, η καλή επικοινωνία με τον σύντροφο σας και ο χρόνος που ισορροπεί, σταδιακά, τα επίπεδα των ορμονών στον οργανισμό σας. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες άλλες μικρές καθημερινές «ευλογίες» που μπορούν να σας βοηθήσουν να 'ξεπεράσετε‘, 'με το λιγότερο δυνατό κόστος’, αυτήν την αλλαγή στην ζωής σας.

  1. Μιλήστε για όσα σκέφτεστε και νιώθετε. Αφουγκραστείτε τις ανάγκες σας και ζητήστε από όσους νιώθετε κοντά σας να σας βοηθήσουν να τις ικανοποιήσετε. Κάντε αυτό που έχετε πραγματικά ανάγκη.
  2. Προσπαθήστε να ξεκουράζεστε όσο μπορείτε περισσότερο. Δεν θα σας πω το «κλισέ» "να ξεκουράζεστε όταν κοιμάται το μωρό" (γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό όταν δεν έχεις βοήθεια και όλα περνάνε από το χέρι σου) αλλά απλά να προσπαθήσετε να βάλετε προτεραιότητες και να λειτουργείτε χωρίς άγχος.
  3. Τρώτε σωστά. Χρειάζεστε αρκετή ενέργεια για να μπορέσετε να αντεπεξέλθετε. Μην παραλείπετε γεύματα, πίνετε άφθονο νερό και καταναλώνετε αρκετά φρούτα και λαχανικά (πάντα σύμφωνα με την δίαιτα του θηλασμού. Αποφύγετε την ζάχαρη και την σοκολάτα.
  4. Σκεφτείτε θετικά. Οι θετικές δηλώσεις και σκέψεις, το γέλιο, οι τεχνικές χαλάρωσης και η αισιοδοξία είναι τα καλύτερα φάρμακα για την (επιλόχεια) κατάθλιψη.
  5. Σταματήστε να νιώθετε ενοχικά ακόμα και για τον αέρα που αναπνέετε. Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς… μέσα από τα λάθη και τις παραλείψεις της καθημερινότητας, μαθαίνουμε, εξερευνούμε, ονειρευόμαστε και προχωράμε.
  6. Μην ξεχνάτε τον εαυτό σας. Ακόμα κι αν δεν έχετε ακόμα αποδεχθεί την νέα σας «προσωρινή» εμφάνιση, μην παραλείψετε να κάνετε πράγματα που συνηθίζατε. Αν νιώθετε όμορφη, θα σας βλέπουν και οι άλλοι έτσι. Βάλτε την γυμναστική στην ζωή σας, ενδιαφερθείτε για την επιδερμίδα και τα μαλλιά σας, ασχοληθείτε με τα νύχια σας. Το ξέρω πολύ καλά, χρόνος δεν υπάρχει. Αφού όμως έβρισκα εγώ το χρόνο (με δυο μωρά που τα      χωρίζει μόνο ένας χρόνος και χωρίς βοήθεια), τότε μπορείτε κι εσείς…ακόμα κι αν την στιγμή που τα τελειώσετε και τα κοιτάτε με θαυμασμό, ξυπνήσει το μωρό σας. Τότε ναι ξέρω καλά την απογοήτευση σας… έχω χαλάσει πολλά ασετόν μεγαλώνοντας την κόρη και τον γιο μου.
  7. Μοιραστείτε αυτό που ζείτε με άλλες νέες μητέρες. Θα νιώσετε μεγάλη ανακούφιση αν συνειδητοποίησετε πως πολλές γυναίκες νιώθουν ακριβώς όπως κι εσείς. «Τι καλά…Δεν είμαι η μόνη που σκέφτομαι ή νιώθω έτσι».
  8. Φροντίστε να υπάρχει λίγος χρόνος για μια βόλτα, ακόμα κι αν αυτός περιορίζεται σε 10λεπτο περίπατο με το μωρό σας. Ο καθαρός αέρας και οι νέες εικόνες θα σας βοηθήσουν να ανανεώσετε την ψυχή και τις σκέψεις σας.
  9. Αν παρατηρήσετε έντονη επιμονή των αρνητικών συναισθημάτων για διάστημα μεγαλύτερο των 3 εβδομάδων, καλό θα ήταν να μιλήσετε με κάποιον ειδικό. Υπάρχουν διάφορες θεραπείες της επιλόχειας κατάθλιψης και σίγουρα κάποια από αυτές θα είναι ιδανική για σας. Μην αναβάλετε για αργότερα την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτών γιατί θα σας στερήσει την μεγαλύτερη απόλαυση του κόσμου: αυτήν της φροντίδας του δικού σας μωρού.     
Το ευχάριστο είναι ότι πολλά από τα συναισθήματα και τις σκέψεις που σας κατακλύζουν, τα βιώνουν οι περισσότερες νέες μητέρες. Σταματήστε λοιπόν να αισθάνεστε ενοχικά και προσπαθήστε να προσαρμοστείτε στον νέο σας ρόλο χωρίς άγχος και χρονοδιάγραμμα! Κανείς δεν γεννήθηκε γνωρίζοντας Πώς να γίνει ‘καλός’ γονιός. Άλλωστε τα πάντα είναι υποκειμενικά. Το ‘καλό’ για μένα δεν σημαίνει ότι είναι και το δικό σου ‘καλό’ και τούμπαλιν. Η μοναδικότητα του καθενός, μας δίνει την δυνατότητα να γίνουμε ‘οι γονείς’ Που Μπορούμε να Γίνουμε. Η καλύτερη version μας. Αγκαλίαστε τα συναισθήματα και το μωρό σας, αφουγκραστείτε την θάλασσα μέσα σας, ακούστε τι σας λέει η καρδιά σας, βαδίστε με γνώμονα την αγάπη και την καλή πρόθεση, ρωτήστε και ακούστε αυτά που νιώθει και σκέφτεται ο σύντροφος σας και μην φοβάστε. Όλα τα άλλα θα έρθουν από μόνα τους. Trust me!

Δεν υπάρχουν σχόλια: