Παιδί και Περιβάλλον

Περιβαλλοντική Κοινωνικοποίηση. Το μέλλον του πλανήτη, στα δυο μικρά τους χέρια!

Τα σημερινά παιδιά μεγαλώνουν σε ένα Πλανήτη που δυστυχώς, αργοπεθαίνει… Πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα επιζητούν άμεση επέμβαση και λύση, κανείς όμως, απ’ ότι φαίνεται, δεν είναι διατεθειμένος να αλλάξει το σύστημα προς όφελος του περιβάλλοντος. Παρόλο που η κατάσταση είναι αποθαρρυντική, πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως, η μάχη μεταξύ του βιομηχανικού και οικολογικού συστήματος θα τελειώσει σύντομα, και πως τον νικητή θα τον καθορίσει ο τρόπος με τον οποίο θα ανατραφούν οι φρουροί του μέλλοντος και κληρονόμοι του κόσμου… τα παιδιά μας δηλαδή! Τι εννοούμε όμως μιλώντας για περιβαλλοντική κοινωνικοποίηση; Ποία είναι η συνταγή για την ανατροφή παιδιών που θα διακατέχονται από περιβαλλοντικές ανησυχίες;

Σύμφωνα με την WWF «Το μέλλον μας έγκειται σε ένα μικρό μυαλουδάκι…που δεν είναι ακόμα πολιτικά τοποθετημένο, που δεν διακατέχεται από φυλετικές διακρίσεις, που δεν ασχολείται με το χρήμα και την καταξίωση, που δεν το ενδιαφέρει η ποσότητα, το βάρος, η μόδα. Για να εξασφαλίσουμε το μέλλον αυτού του πλανήτη, πρέπει να «πρασινίσουμε» το μυαλό του παιδιού μας και να του δώσουμε τα απαραίτητα ερεθίσματα έτσι ώστε να προστατέψει την κληρονομιά που θα του αφήσουμε. Το μέλλον, είναι στα χέρια των παιδιών μας!».

Κανένας δεν μπορεί να παραβλέψει την πληθώρα των επιστημονικών ερευνών που αποκαλύπτουν την καταστροφική επίδραση του ανθρώπου στο πλανήτη. Το μοντέλο ανάπτυξης των Δυτικών χωρών, οδήγησε σταδιακά στην καταστροφή του περιβάλλοντος και καθώς προχωράμε προς την Τρίτη χιλιετία, η τωρινή κατάσταση του πλανήτη, προμηνύει μια πραγματικότητα, πολύ διαφορετική από αυτήν που ζούμε σήμερα. Η ευαισθητοποίηση των γονιών και των δασκάλων, πιστεύεται πως μπορεί να δράσει καταλυτικά στην διατήρηση της ισορροπίας του Πλανήτη και αυτό γιατί, η ανατροφή των σημερινών παιδιών, θα καθορίσει το μέλλον του.

Περιβαλλοντική Κοινωνικοποίηση

Παρόλο που η έννοια της περιβαλλοντικής μόρφωσης και κοινωνικοποίησης του παιδιού είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες καθώς και στην Αμερική, δεν ισχύει το ίδιο και για την χώρα μας. Δυστυχώς, στην σχολική ύλη των δημοτικών σχολείων δεν έχει συμπεριληφθεί ιδιαίτερο μάθημα για την προστασία του περιβάλλοντος, παρόλο που αξιόλογες προσπάθειες (όπως για παράδειγμα προγράμματα ανακύκλωσης, ολοήμερες συνδιαλέξεις με θέμα το περιβάλλον και την προστασία του, οικολογικά θέματα στην ευέλικτη ζώνη και στην φιλαναγνωσία) συντελούνται. Παράλληλα, στην πλειοψηφία τους οι μοντέρνες οικογένειες, δεν έχουν το χρόνο, τα ερεθίσματα και πιθανότατα την απαιτούμενη γνώση, για να συμπεριλάβουν στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους θέματα που αφορούν το περιβάλλον και τις φιλικές προς αυτό συμπεριφορές και αξίες που, είναι «αναγκαίο» να υιοθετήσουν καθώς μεγαλώνουν.

Αναγκαίο; Γιατί; Απλούστατα επειδή ένα παιδί που μεγαλώνει λαμβάνοντας περιβαλλοντική μόρφωση από την οικογένεια και το σχολείο του είναι σε θέση να:

• Έχει την απαιτούμενη καλλιέργεια για θέματα που αφορούν στο περιβάλλον και, στον τρόπο με τον οποίο η καταστροφή του μπορεί να αποφευχθεί.
• Αναλάβει το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί για την σημερινή κατάσταση του οικοσυστήματος.
• Είναι ευαισθητοποιημένο και πρόθυμο να συμμετάσχει ενεργά στην προστασία του.
• Διαπλάσει μια προσωπικότητα που μπορεί να ωφελήσει ολόκληρη την ανθρωπότητα.
• Επηρεάσει τις αγοραστικές συνήθειες των συγγενών και των φίλων του.

Γονείς εν δράση!

Λαμβάνοντας υπόψη τα πλεονεκτήματα της περιβαλλοντικής μόρφωσης τόσο για το πιτσιρίκι σας όσο και για τον Πλανήτη, είναι απόλύτα φυσιολογικό να αναρωτιέστε με ποίον τρόπο θα του μεταδώσετε τις αξίες που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος. Μην ανησυχείτε. Συγκέντρωσα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ιδέες που θα σας βοηθήσουν να καθοδηγήσετε το πιτσιρίκι σας στον κόσμο της αρμονίας και της ισορροπίας. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε, είναι να βρείτε λίγο χρόνο και ασφαλώς την διάθεση, να κάνετε την ζωή σας λιγάκι πιο «πράσινη»!

• Η επαφή του παιδιού με το περιβάλλον, είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να διδαχθεί την σημασία διατήρησης της ισορροπίας του οικοσυστήματος. Μια βόλτα στο βουνό, στον ζωολογικό κήπο, στην θάλασσα, ακόμα και στο πάρκο της γειτονιάς σας, είναι μια ευκαιρία αφενός για συζήτηση και, αφετέρου για την καλλιέργεια αισθημάτων σεβασμού και εκτίμησης προς τη φυσική ομορφιά του κόσμου και την ανάγκη της διατήρησης της.
• Υπάρχουν πολλά βιβλία στο εμπόριο, που αναφέρονται ή απεικονίζουν την καταστροφική μας επίδραση στο περιβάλλον. Αγοράστε κάποιο από αυτά και βρείτε ερεθίσματα για διάλογο και εποικοδομητική συζήτηση με το πιτσιρίκι σας.
• Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, προβάλουν αρκετά συχνά ντοκιμαντέρ με θέμα το περιβάλλον. Παρακολουθείστε κάποιο μαζί και, παροτρύνεται το παιδάκι σας να σας ρωτήσει για οποιαδήποτε απορία του δημιουργείτε.
• Στην ιστοσελίδα της Greenpeace (www.greenpeace.org) θα μπορέσετε να ενημερωθείτε για την κατάσταση του πλανήτη και να βρείτε αναρίθμητα θέματα για συζήτηση. Έτσι, ακόμα και αν οι γνώσεις σας για θέματα που αφορούν το περιβάλλον είναι ανεπαρκείς, η συγκεκριμένη ιστοσελίδα θα σας διαφωτίσει.
• Λάβετε μαζί μέρος σε μια προσπάθεια αναδάσωσης ή καθαρισμού απορριμμάτων από τις ακτές. Δίνοντας το καλό παράδειγμα στην καθημερινή σας ζωή, το παιδί θα αντιληφθεί πως αυτή σας η συμπεριφορά, αποτελεί μέρος του τρόπου ζωής σας και θα την υιοθετήσει.
• Βγείτε μαζί για ψώνια και περιορίστε τις αγορές σας σε οικολογικά και τοπικά προϊόντα. Έτσι θα έχετε μια μοναδική ευκαιρία να του εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους κάνετε αυτές τις επιλογές και παράλληλα το πρόσφορο έδαφος για να συζητήσετε μαζί του έννοιες όπως παγκοσμιοποίηση, διεθνές και τίμιο εμπόριο.
• Μιλήστε του για την μόλυνση των θαλασσών, τα αιτήματα των διαδηλώσεων και των μποϊκοτάζ, τα απορρίμματα, την ανακύκλωση, το καυσαέριο, την καταστροφή δασικών εκτάσεων εξαιτίας καταχρηστικής εκμετάλλευσης, την εξαφάνιση σπάνιων ζώων κτλ. Καθώς το πιτσιρίκι σας θα μεγαλώνει, όλες αυτές οι έννοιες θα παίρνουν σχήμα και μορφή στο μυαλουδάκι του και θα το κινητοποιούν προς την υιοθέτηση μιας μη καταστροφικής στάση ζωής προς το περιβάλλον.

Ο τρόπος που έχουμε επιλέξει να ζούμε, είναι όπως φαίνεται καταστροφικός. Σίγουρα, οι περισσότεροι από εμάς, παρόλο που γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για την κατάσταση του οικοσυστήματος, δεν θεωρούμε πως συμβάλουμε ενεργά στην καταστροφή του και αυτό γιατί η ευθύνη βαραίνει περισσότερο τις βιομηχανίες και τους πρωθυπουργούς των κρατών. Άλλωστε, οι καταναλωτές του 21^ου αιώνα, έχουν διαπαιδαγωγηθεί με έναν τρόπο που τους κάνει να πιστεύουν πως η κατανάλωση συντελεί στην ανάπτυξη και στην ευημερία του κόσμου. Έτσι, οι περισσότεροι από εμάς, δεν μπορούμε να αλλάξουμε από την μια μέρα στην άλλη τον τρόπο που μάθαμε να ζούμε…ευτυχώς για όλους, αυτό δεν ισχύει για τα παιδιά. Η περιβαλλοντική τους μόρφωση είναι σίγουρα η σανίδα σωτηρίας του πλανήτη γη. Μην προσποιούμαστε λοιπόν πως η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι στο χέρι μας…